Αλχημεία

Η ποίηση είναι η αλχημεία της ψυχής επειδή μετατρέπει το εφήμερο σε αιώνιο. 

Θυμάται άραγε κανείς

Θυμάται άραγε κανείς τον Λεωνίδα 
Στην παραλία του Φαλήρου
Ανάμεσα Φλοίσβο, Τροκαντερό,
Μπάτη, μαρίνα Αλίμου
Ευθυτενή με αγέρωχο βήμα;

Στα βράχια του Φαλήρου

Να πέφτει στο νερό, λίγο κολύμπι

Τα χέρια ανοίγοντας δοξαστικά

Κι ύστερα πίσω στο ζεστό ήλιο; 

Στης Κυριακής το λαμπερό μεσημέρι

Μετά την εκκλησία και το τραπέζι
Περήφανος ανάμεσα σε φίλους

Ποιήματα να απαγγέλλει; 

Και κάπου προς το τέλος
Με μαραμένο πια το νου

Με αθώα καλοσύνη 

Να μας κοιτάζει

Να τον αποχαιρετούμε;  

Θυμάται άραγε κανείς τον Λεωνίδα; 

Solaris by Andrej Tarkovskij - Levitation

If a Soul has been given to us then maybe our existence only makes sense in retrieving it.

Δικές σου λέξεις

Λάμπουν αλλιώς οι δικές σου λέξεις
Καθώς κυλούν σε κάθε κίνησης σου τον ποταμό
Αφήνοντας στο δέρμα ό,τι  μ΄ανάσα επιλέξεις
Σελίδες πλάθοντας της ζωή με τον καιρό

Απ΄των ματιών σου τους ήλιους αρπαγμένες
Υγρές ακόμα στα δίχτυα σπαρταρούν
Φωνάζουν για να ζήσουν αναγκασμένες
Να απλώνουν χέρια και να τραγουδούν

Οι ντροπαλά κρυμμένες στου μέλλοντος το ημίφως            
Που ξεναγούν διστακτικά παράθυρα ανοιχτά
Δείχνοντας ένα μονοπάτι εφηβείας
Καθάριο σαν νερό που ρέει σε βουνοπλαγιά

Στα βράχια της Καρπάθου

Κρυμένη μεσ΄στα βράχια της Καρπάθου
Στα φωτισμένα κύματα που έρχονται
Χωρίς ποτέ να φθάνουν 
Στην αμμουδιά της ξοδεμένης παραλίας

Είσαι ο άνεμος πού φέρνει λέξεις
Μιας ξεχασμένης γλώσσας
Απ΄το τραγούδι αυτών που ζουν
Και τον απόηχο των άλλων

Είσαι στους φοίνικες που απλώνουνε
Τα χέρια, σ´ανάταση χορεύοντας
Στης μυστικής των μουσικής
Τον πιο απαλό παλμό

Είσαι του λιμανιού η αγκαλιασμένη
Ζεστασιά, του πλοίου ο ήχος του ερχόμενου
Των διαβατών το οικείο βλέμμα
Της θάλασσας η ανάσα η κοντινή 

Είσαι κρυμμένη μεσ΄ στα βράχια της Καρπάθου

10.9.2013

Φώτιζες τη νύχτα

Φώτιζες τη νύχτα μ΄έναν δισταγμό
Που απλωνόταν σαν λεπτή ομίχλη
Να αγκαλιάσει λες ό,τι άτεχνο
Για να το αγιάσει μέσα μας για πάντα

Κι όλα μας τα κλαδιά ήσαν του Μάρτη
Η ανθοφορία υποψία μακρινή
Έπαιρναν θέση όλα αβίαστα, καθώς
Φώτιζες τη νύχτα μ΄έναν δισταγμό

7.9.2013

Art vs. Politics

"The political is not compatible with the artistic, because the former, in order to prove, has to be one-sided" 

Tolstoy's words quoted by Tarkovsky.

Dietrich Fischer Dieskau Der Lindenbaum Die Winterreise

Με την φθαρμένη της φωνή, τόσο σωστή και όμορφη, μέχρι το τέλος. Μισό αιώνα πίσω, και παραπάνω, με πήγαινε το τραγούδι της. Τα μάτια της τότε γίνονταν μάτια νεαρής κοπέλας που ανοίγεται στον κόσμο.

Μιλούσε για τη Γερμανική σχολή με τόση αγάπη, τόσο σεβασμό. Κι ήταν φανερό πως το σχολείο αυτό την είχε διαπλάσει με τρόπο καθοριστικό, προσθέτοντας τόσα και τόσα σε μια ήδη καλή και πλήρη παιδεία.

Abschied

Parting

From the wreckage of a sublime beauty  

Let me build a profound sorrow.  
Let me weep from the deepest pains  
A tear, as only men cry.  
And then go!  

And take then a memory of passionate love,  
Happily given;  
Mine always will remain, what you left me;  
My pain, starless darkness.  
And then go!  

And let me silently go numb; 
You draw further your shining course  
Star of stars! ask not of corpses!  

See, I draw nigh to God's noble solace,  
My self-born primal power.  
Deep in me the ancient night of nights  
Grows to such world-engulfing oblivion.  
The total solitude of utter ruin,  
Anguish waxes, swells to eternity.  

See! I myself will become night and beauty.  
Encompassing every unbridled pain!  
Pull away further, shining star of stars.  
Oblivious, like my great love;  

Silent as darkness, like my great sorrows,  
Where you turn, where you triumphant shine, 
Stands surging about you my terrible night!

translation: http://www.recmusic.org/lieder/get_text.html?TextId=31611

Andrei Tarkovsky - Mirror

Το τέλος παραπέμπει στην αρχή και η αρχή στο τέλος.

First Meetings

FIRST MEETINGS

We celebrated every moment 
Of our meetings as epiphanies, 
Just we two in all the world. 
Bolder, lighter than a bird's wing, 
You hurtled like vertigo 
Down the stairs, leading 
Through moist lilac to your realm 
Beyond the mirror. 

When night fell, grace was given me, 
The sanctuary gates were opened, 
Shining in the darkness 
Nakedness bowed slowly; 
Waking up, I said: 
'God bless you!', knowing it 
To be daring: you slept, 
The lilac leaned towards you from the table 
To touch your eyelids with its universal blue, 
Those eyelids brushed with blue 
Were peaceful, and your hand was warm. 

And in the crystal I saw pulsing rivers, 
Smoke-wreathed hills, and glimmering seas; 
Holding in your palm that crystal sphere, 
You slumbered on the throne, 
And - God be praised! - you belonged to me. 
Awaking, you transformed 
The humdrum dictionary of humans 
Till speech was full and running over 
With resounding strength, and the word you 
Revealed its new meaning: it meant king. 
Everything in the world was different, 
Even the simplest things - the jug, the basin - 
When stratified and solid water 
Stood between us, like a guard. 

We were led to who knows where. 
Before us opened up, in mirage, 
Towns constructed out of wonder, 
Mint leaves spread themselves beneath our feet, 
Birds came on the journey with us, 
Fish leapt in greeting from the river, 
And the sky unfurled above… 

While behind us all the time went fate, 
A madman brandishing a razor.

Ποίηση: Arseniy Tarkovsky

Φωτογραφία από την ταινία 
ο Καθρέπτης του Andrei Tarkovsky

Δημήτρης Παπακωνσταντίνου

«Κοχύλι μοιάζεις, προς το βράδιασμα, 
παιχνίδι παιδικό στο κύμα»

Δημήτρης Παπακωνσταντίνου (1915-1990)

http://mlagananews.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html

Είχα καιρό να θυμηθώ την ύπαρξη του. Τον ξαναθυμήθηκα χάρη στο δημοσίευμα που παραθέτω στο σύνδεσμο παραπάνω. Ήταν φίλος του πατέρα μου, και οι δύο από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σχεδόν συνομήλικοι. Κατά καιρούς ο πατέρας μου έφερνε ένα καινούργιο βιβλίο του που του είχε χαρίσει το κ. Παπακωνσταντίνου. Το διάβαζε με προσοχή και μεγάλο σεβασμό. Μερικές φορές τον είχαμε φιλοξενήσει σε μεσημεριανό τραπέζι. Ακόμα θυμάμαι την ευγένεια και ελαφριά μελαγχολία που εξέπεμπε.

Στιγμές ζωής

Σπαταλάμε τις μικρές, απλές χαρές της ζωής κυνηγώντας μια ευτυχία που μας περιμένει στο μέλλον. Μια ευτυχία που ίσως ποτέ δεν θα έρθει ή και αν έρθει δεν θα μπορέσουμε να την απολαύσουμε, αν δεν έχουμε ήδη μάθει να νοιώθουμε και να αγαπάμε τις όμορφες στιγμές που η ζωή συνεχώς μας προσφέρει αλλά δεν έχουμε μάθει να εκτιμάμε.

Πίνακας: Παναγιώτης Τέτσης

Ύδρα - Αρχοντικό

Τυχαία ευρήματα

Στο δρόμο της επιστροφής, όλο και πιο συχνά συναντούσα, ξεχασμένους θησαυρούς. Ήταν φαίνεται αόρατοι για τους περαστικούς καθώς βάδιζαν βιαστικά στο μέλλον τους.

"Τι είναι οι αιώνες μπροστά στη στιγμή που δύο όντα αισθάνονται αλλήλους και πλησιάζουν το ένα το άλλο;"

Ανάμεσα σε χώμα και σκόνη τα μάζευα με προσοχή και τα καθάριζα με τα δάχτυλα μου, σαν τελετή.

"Μιά φορά το είδα το μοναδικό που γύρευε η ψυχή μου, και την τελειότητα που την τοποθετούμε πέρα από τ΄άστρα, που την αναβάλλουμε ως το τέλος του χρόνου, την αισθανόμουνα παρούσα."

Ποιός γράφει τέτοια λόγια κι αντέχει τον κόσμο, σκέφτηκα. Ή ίσως τον αντέχει επειδή μπορεί και γράφει τέτοια λόγια. Συνέχισα το ταξίδι μου.

"... με κοιτάζει με μιά χαρούμενη άπειρη έκπληξη, σαν να κοιτούσε τούτη τη στιγμή πρώτη φορά τον κόσμο."

Στάθηκα και κοίταξα τον κόσμο. Πάντα για πρώτη φορά είπα κι έκανα να το νιώσω.

"κανένας κόπος των ανθρώπων δεν είναι μάταιος"

Άκουγα με πίστη. Κανένας κόπος... Ένα ρυάκι που κυλούσε δίπλα στο δρόμο μου έμοιαζε να συμφωνεί.

"... η αρμονία των πνευμάτων θα είναι η αρχή μιας καινούργιας ιστορίας του κόσμου."

Ήτανε φανερό πως έβλεπε μακριά, πέρα από τη εποχή μας. Μιλούσε για το μέλλον. Ή μήπως όχι;

"... είσαι εδώ, έχεις ανατείλει σαν ένα αστέρι. Έσπασες το κέλυφος και στέκεσαι εδώ σαν την άνοιξη."

Σώπασα και μέσα μου. Δεν υπήρχε κάτι πια να πω ή να σκεφτώ.

"Για σένα ως τώρα ο κόσμος δεν άξιζε να του αποκαλύψεις τον εαυτό σου."

Το πήρα ως προτροπή. Μάζεψα τις δυνάμεις μου και συνέχισα.

"Είναι ωραίο που δυσκολεύεται ο άνθρωπος να πεισθεί για το θάνατο εκείνου που αγαπάει και κανείς δεν θα έχει πάει στον τάφο φίλου χωρίς την κρυφή ελπίδα να συναντήσει πράγματι εκεί το φίλο."

Και τώρα τι;

"Εδώ μαθαίνεις να σιωπάς για τη δική σου μοίρα, είτε καλή είτε κακή."
,

Τα αποσπάσματα είναι από τον 

Υπερίωνα του Φρήντριχ Χαίλντερλιν.
Ο πίνακας του Joan Miro

Μακρινό άστρο

Ω, εσύ, μακρινό άστρο
Πόσο το βλέμμα μου ζητάς
Περήφανο άστρο
Μικρή γωνιά του κόσμου
Χαμένο στου χώρου το αραίωμα

Ω εσύ, μακρινό άστρο
Από την ίδια μάνα γεννημένοι
Φοβισμένο άστρο
Κοινή η πορεία μας
Στην ίδια βάρκα καθώς πλέουμε ξεχωριστά

Ω εσυ, μακρινό άστρο
Κεράκι ταπεινό του γαλαξία
Λυπημένο άστρο
Τη γεύση σου στο στόμα κουβαλώ
Επειδή χθες βράδυ σου εξομολογήθηκα

Ω εσύ, μακρινό μου άστρο
Φεύγεις και φεύγω
Άστρο βουβό
Πόσο γλυκιά της νύχτας η ανάσα
Όταν αθώα σε αποχαιρετώ απ' τη ζωή μου

Η Κοιμισμένη Λίμνη

Ένα έλατο τη νύχτα
Όταν κανείς δεν το προσέχει,
Γίνεται βάρκα
Χωρίς κουπιά και μπράτσα.
Κάποτε κάποτε ακούς
Τον παφλασμός που κάνει
Και το νερό ταράζεται τριγύρω του.

Jules Supervielle (1884-1960)

Μετάφραση: Γιώργος Κ. Καραβασίλης

Πίνακας: Cezanne

Βοριάς

Τις μέρες που φυσούσε ο βοριάς ήταν η θάλασσα καθαρή και λεία. Ό,τι κι αν άφηνα πάνω της έφευγε με ταχύτητα μακριά μου. Κι όσο κι αν κάρφωνα το βλέμμα πάνω του, πολύ πριν πλησιάσει τον ορίζοντα γινόταν ένα με τη θάλασσα. Ταξίδευε νότια υπέθετα, τουλάχιστον για όσο ο άνεμος φύσαγε προς τα εκεί. Αδύνατο να προβλέψω τον προορισμό, μονάχα την κατεύθυνση. Και η κατεύθυνση ήταν αυτή της απομάκρυνσης.

(πίνακας: Παναγιώτης Τέτσης)

Ξάφνιασμα

Κολύμπα πατέρα

Θαρρετά όπως πάντα

Στης ζωής σου τον απόηχο 

Στης φθοράς την αμείλικτη θάλασσα

Τίμια μα αργά επιστρέφεις 

Στη γαλήνη για πάντα

Κι έμεινα να ανοίγω δώρα σου

Ξαφνιασμένος

Πίνακας: Heidi Malott

Κόσμος κοινός και κόσμος ξένος

Η υπαρξιακή θεραπεία δεν έχει ως στόχο ένα μεμονωμένο άτομο. Ασχολείται με όλη την ύπαρξη του ανθρώπου. Όπως μας έδειξε το Heidegger ο άνθρωπος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον κόσμο. Ακόμα περισσότερο, είναι πάντα μέσα στον κόσμο. Δημιουργεί, ή ακόμα καλύτερα, μέσα από την ύπαρξη του φωτίζει και συνδημιουργεί τον κόσμο μέσα στον οποίο κατοικεί.

Λέξεις όπως ψυχή, εαυτός, άτομο, ή προσωπικότητα είναι ανεπαρκείς επειδή δεν περιλαμβάνουν τον κόσμο. Η ύπαρξη δημιουργεί ένα άνοιγμα στον κόσμο. Χωρίς την ύπαρξη ο κόσμος είναι κυριολεκτικά αδιανόητος. Εξίσου αδιανόητη είναι μια ύπαρξη αποκομμένη από τον κόσμο της.

Δεν ζούμε όλοι στον ίδιο ακριβώς κόσμο. Η κάθε ύπαρξη δημιουργεί και κατοικεί σε έναν κόσμο που τα χαρακτηριστικά του εξαρτώνται και από την ίδια του την ύπαρξη. Η κάθε ύπαρξη αλλάζει τον κόσμο και για τους άλλους. Πάντα θα υπάρχει ένα μεγάλο μέρος της ύπαρξης του κάθε ανθρώπου που δεν θα είναι προσπελάσιμο στους άλλους. Μπροστά σε αυτό το κομμάτι μοναδικότητας που ο κάθε άνθρωπος έχει, η επιστήμη, η όποια αυθεντία, ο θεραπευτής, οφείλει με ταπεινότητα και σεβασμό να σταθεί.

Δεν έχω πατρικό σπίτι

κι' ούτε έχω χάσει κανένα.

η μάνα μου, έξω, στον κόσμο 

μ΄έχει γεννήσει.

Τώρα δα 'μαι στον κόσμο και πάω

βαθύτερα πάντα στον κόσμο,

και την ευτυχία μου και τον πόνο μου έχω

κ΄ έχω το κάθε τι μόνος.

( ποίηση: Ρίλκε, Ο Τελευταίος, απόσπασμα)

(πίνακας: Franz Seiwert)