Οι γιορτές μου έκαναν πολύτιμο δώρο, αρκετό ελεύθερο χρόνο μετά από πολύ καιρό και βρήκα ευκαιρία να τελειώσω το Μαγικό Βουνό που ήταν στοιβαγμένο πάνω σε ένα τραπεζάκι εδώ και αρκετούς μήνες. Αριστούργημα, μεγαλοφυές, υπέροχο. Κούφια επίθετα θα μου πεις, αλλά όταν είμαι ενθουσιασμένος για κάτι, λίγο με ενδιαφέρει το να είμαι ακριβής και συγκρατημένος.
Μόνο αν έχει ζήσει κανείς στο Μαγικό Βουνό φιλοξενημένος από την έντεχνη γραφίδα του συγγραφέα μπορεί να νιώσει τον ενθουσιασμό μου. Και πάλι δεν υπάρχει εγγύηση πως αυτόματα θα νιώσει κανείς παρόμοια συναισθήματα. Δεν είναι εύκολο βιβλίο. Χρειάζεται και αυτή η ευτυχισμένη σύμπτωση, η καλή συγκυρία όπου το κατάλληλο ανάγνωσμα συναντά τον αναγνώστη να βρίσκεται στην κατάλληλη στιγμή. Σε κάθε διαφορετική φάση της ζωής μας το ίδιο βιβλίο θα προσφέρει κάτι διαφορετικό.
Για μένα ήταν μια βιωματική παρουσίαση όλων των υπαρξιακών ζητημάτων. Θάνατος, ελευθερία, υπαρξιακή μοναξιά, νόημα της ύπαρξης, αγωνία (angst), υπαρξιακή ενοχή, αυθεντικότητα. Όλα είναι εκεί και όλα αναδύονται αβίαστα και πειστικά μέσα από την επταετή παραμονή του Χανς Κάστορπ και των υπόλοιπων πρωταγωνιστών στο Ελβετικό σανατόριο. Σε αυτά τα θέματα είμαι ευαισθητοποιημένος την περίοδο αυτή, αυτά συνάντησα και στο βιβλίο. Ένας κοινωνιολόγος, ένας ιστορικός, ένας ανθρωπολόγος, ένας φιλόσοφος, ένας θεολόγος, και ούτω καθεξής, θα έβλεπαν οπωσδήποτε διαφορετικά πράγματα στο τόσο πλούσιο αυτό βιβλίο.
Ο Χανς Κάστορπ είναι ο ήρωας αλλά δεν είναι ηρωικός. Κάθε άλλο. Δεν είναι παρά μία μετριότητα που στην αφέλεια της ώρες-ώρες μας κάνει να απελπιζόμαστε. Και όμως, με αυτόν τον ήρωα ο Τόμας Μαν φωτίζει όλες τις προκλήσεις της ύπαρξης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είναι ελεύθερος ενώ ταυτόχρονα είναι απολύτως έγκλειστος και απομονωμένος. Είναι περιτριγυρισμένος από τον θάνατο αλλά αρνείται να ξεκινήσει τη δική του ζωή. Αναβάλλει, χωρίς να γνωρίζει αν έχει την πολυτέλεια αυτή. Είναι ερωτευμένος με τρόπο εφηβικό και εν τέλει μάταιο. Είναι ανώριμος, είναι αφελής αλλά ταυτόχρονα είναι και ανοικτός στις επιδράσεις του περιβάλλοντος του. Δεν είναι ήρωας στατικός. Εξελίσσεται, αλλάζει, ωριμάζει. Καταφέρνει τελικά να φύγει από το Μαγικό Βουνό. Ο Χανς Κάστορπ ενηλικιώνεται. Όσο μπορεί, ατελώς και με πισωγυρίσματα, με το δικό τους ρυθμό και τρόπο. Πως αλλιώς;
Ο Χανς Κάστορπ είναι και ένας καθρέπτης και σαν τέτοιος μας φέρνει μέγιστη αμηχανία. Δεν μας αρέσει, δεν το παραδεχόμαστε αλλά ίσως δεν διαφέρουμε και πολύ από τον Χανς Κάστορπ. Είναι τόσο εύκολο να αφεθούμε στην γοητεία του Μαγικού Βουνού, στην οργιαστική αυτή ελευθερία – ανευθυνότητα, που το βουνό αυτό συμβολίζει, ώστε ο πειρασμός να αναβάλλουμε την συνειδητή ύπαρξη μας εις το διηνεκές είναι τεράστιος.
5 σχόλια:
Είναι περιτριγυρισμένος από τον θάνατο αλλά αρνείται να ξεκινήσει τη δική του ζωή".
Ίσως ακριβώς γι αυτό και δεν την ξεκινάει,επειδή είναι περιτριγυρισμένος από τόσο θάνατο.Στην πρότασή σου αυτή εγώ δεν θα έβαζα το "αλλά" αλλά το "και γι αυτό"...
Πρόκειται όντως για μαγικό βιβλίο(και όχι μόνο βουνό).Νομίζω πως είναι από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει.Χαίρομαι που αρέσει και σε σένα.
Δεν το είχα σκεφτεί έτσι αλλά θα μπορούσε να ισχύει κάλλιστα. Ο θάνατος ως στοιχείο που μας παραλύει, καθώς καταστρέφει κάθε μορφή νοήματος και γεννάει ένα αίσθημα ματαιότητας. Αυτές μου ήρθαν σαν πρώτες σκέψεις. Πως το εννοείς εσύ;
Με τo "αλλά" που γράφω εννοώ πως, ιδανικά, η συνειδητοποίηση της ίδιας μας της θνητότητας θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν καταλύτης για να ξεκινήσουμε επιτέλους να ζούμε την μία και μοναδική ζωή που έχουμε. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο υπαρξισμός δίνει μεγάλη σημασία στο ζήτημα του θανάτου. Η έμφαση είναι πάντα στη ζωή. Αναπόφευκτος ο κύριος Θ, ε ας μας χρησιμεύσει και σε κάτι!
Πολύ διεισδυτική ανάλυση του έργου του Μαν. Αν και πάνε πολλά χρόνια από τότε που το διάβασα, παραμένει έντονα εντυπωμένο στο μυαλό μου. Είναι αυτή η αίσθηση του καθρέπτη, όπου βλέπεις τον εαυτό σου γυμνό, όπως πάρα πολύ σωστά παρατήρησες. Μοναδικό ταλέντο του Μαν. Αγαπημένο το 'Βουνό', αλλά και η 'Θάλλασα'-θάνατος του Μαν, που έρχεται και σβήνει τα πάθη του ανθρώπου με κύματα ματαιότητας και ματαίωσης ('Θάνατος στη Βενετιά').
Το "θάνατος στη Βενετία" δεν το έχω διαβάσει. Ίσως το κάνω σύντομα, μόλις τελειώσω μια δεύτερη ανάγνωση του "Έγκλημα και Τιμωρία" που κάνω τώρα.
Έχω αποφασίσει να διαβάζω πια σχεδόν αποκλειστικά κλασικούς. Μέχρι στιγμής νιώθω δικαιωμένος με την απόφαση αυτή.
κι'εγώ πρέπει να το κάνω σύντομα (να αφιερωθώ αποκλειστικά στο έργο των κλασικών που δεν έχω διαβάσει). ΄Ισως έτσι μάθω και καλύτερη ορθογραφία και δε θα γράφω τη θάλασσα με 2 'λ':)))
Δημοσίευση σχολίου