Πέμπτη, Νοεμβρίου 01, 2007

Ζωτική Τέχνη

Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εμπειρία του να βλέπεις το πρωτότυπο ενός έργου τέχνης. Καλά τα βιβλία, καλά τα αντίγραφα, καλές οι ψηφιακές απεικονίσεις μεγάλης ευκρίνειας αλλά τίποτα μα τίποτα δεν συγκρίνεται με το πρωτότυπο.

Πριν μερικές μέρες ήμουν στο Σικάγο. Εκεί είχα την ευκαιρία να ξαναεπισκεφτώ το Art Institute of Chicago. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου που αν και δεν διαθέτει τεράστια συλλογή, παρουσιάζει στους χώρους του μερικά από τα πιο μεγαλοφυή έργα ζωγραφικής, όλων των εποχών.

Συνήθως όταν επισκέπτομαι μουσεία προτιμώ να είμαι μόνος. Ενώ το να μοιράζομαι την εμπειρία αυτή με κάποιον άλλον έχει τη γοητεία του το να είμαι μόνος μου δίνει μια άλλη ελευθερία στο σε ποια έργα θα αφεθώ και για πόση ώρα. Χρησιμοποιώ τη λέξη αφεθώ εσκεμμένα. Για να "δεις" ένα έργο χρειάζεται να αφήσεις να σου μιλήσει και να αφεθείς σε αυτά που έχει να σου πει. Είναι διάλογος. Είναι επαφή. Το ζωγραφικό έργο τέχνης από μόνο του δεν είναι παρά μπογιές πάνω σε έναν καμβά. Όμως απ΄ την άλλη πλευρά του καμβά υπάρχει μια ψυχή που ένιωσε την ανάγκη να δημιουργήσει για να μας πει πώς ήταν γι αυτόν να ζει. Τίποτε λιγότερο.

Αφέθηκα λοιπόν σ΄αυτή μου την επίσκεψη κι έζησα έτσι μιαν από τις ωραιότερες εμπειρίες της ζωής μου. Μονέ, Βαν Γκογκ, Μανέ, Πικάσο, Πισαρό, Ντεγκά. Τι μπορώ να πω που δεν θα φτωχαίνει την εμπειρία; Να ο οίστρος της ζωής μπροστά μου, τόσο γενναιόδωρα δοσμένος. Να η ζωντανή διαβεβαίωση πως η ζωή είναι και ωραία. Πως αξίζει να ζει κανείς.

21 σχόλια:

athanasia είπε...

"Aπό κοντά, ακόμη και το μαύρο δεν είναι πουθενά το ίδιο μαύρο..."

Έτσι μου το είχε πει ένας ζωγράφος, για τη σημασία του να βλέπεις "από κοντά".

Πολύ μου άρεσε το ποστ και η αίσθηση. :)

Christophorus είπε...

Σε νιώθω, Αλέξη.
Πάσχα στη Ρωσία, πριν δυόμιση χρόνια. Επισκεπτόμαστε την γκαλερί Τρετιακώφ στη Μόσχα. Μένω εκστατικός μπροστά στην Αγία Τριάδα του Αντρεί Ρουμπλιώφ. Την έχω θαυμάσει άπειρες φορές σε βιβλία, αλλά το έργο από κοντά είναι κάτι εντελώς άλλο. Ας μου έβαζαν μια καρεκλίτσα- μπορούσα να κάθομαι να θαυμάζω ώρες ολόκληρες.

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

@athanasia

Ναι, τώρα που το λες, πλησιάζοντας ένα έργο βλέπεις λεπτομέρειες που ούτε φαντάζεσαι. Το "μαύρο" είναι ένα καλό παράδειγμα.

Σ΄ευχαριστώ για τα καλά λόγια. Καλή σου μέρα :)

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

@christophorus

Δεν είναι εντυπωσιακή η διαφορά του πρωτότυπου από οτιδήποτε άλλο; Καμία σχέση. Χάρη σε αυτήν τη πρόσφατη μου επίσκεψη ανακάλυψα τον Ντεγκά. Τον ήξερα βέβαια ως "μεγάλο" ζωγράφο και είχα "δει" έργα του σε βιβλία κλπ. Αλλά όταν αντίκρισα αυτό: http://www.rivistadiequipeco.it/I_Degas2.jpg
σαν πραγματικό συγκλονίστηκα. Όπως λες κι εσύ, θα μπορούσα να το κοιτάζω με τις ώρες. Φυσικά η φωτό δεν μεταδίδει ούτε το 5% της αξίας του έργου.

Christophorus είπε...

Την εικόνα μπορείς να δεις εδώ

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Σ΄ευχαριστώ! Την είχα ψάξει και δει σε προηγούμενη φορά που την ανέφερες. Μου έχει κινήσει την περιέργεια και θα ήθελα να τη δω από κοντά καθώς εμπιστεύομαι την κρίση σου. Που σημαίνει πως πρέπει να ετοιμάζω εισιτήρια για Ρωσία :)

Christophorus είπε...

Η Ρωσία αξίζει ως προορισμ'ος ούτως ή άλλως. Έχω πάει Αγ. Πετρούπολη και Μόσχα κάι μου άρεσε πολύ, με μόνο αρνητικό τα καζίνα/κωλάδικα σε κάθε δεύτερο τετράγωνο...

Stardustia είπε...

Σικάγο εσύ, Μόναχο εγώ... αλλά η αίσθηση η ίδια: τίποτε μα τίποετε δεν συγκρίνεται με την αίσθηση του ότι βρίσκεσαι μπροστά από ΤΟ αυθεντικό έργο τέχνης, που το δημιούργησε και το άγγιξε ο δημιουργός τους, ένιωσε την πρώτη του ανάσα και τα χάιδεψε το ικανοποιημένο του βλέμμα όταν το τελείωνε...
καλησπέρα

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Καλημέρα Stardustia. Τα είπες όλα! Δεν είναι υπέροχη αυτή η αίσθηση σύνδεσης με τον άνθρωπο-δημιουργό του έργου, φυσικά μέσα από το έργο του;

Christophorus είπε...

@ stardustia : Πρόκειται να πάω στο Μόναχο τις γιορτές. Σε ποια μουσεία να πάω;

Stardustia είπε...

@christophorus
Για μια μοναδική αναδρομή στην ζωγραφική μην παραλείψεις τις τρεις πινακοθήκες: την παλιά [Alte Pinakothek], τη νέα [Neue Pinakothek], και αυτήν της μοντέρνας τέχνης [Pinakothek der Moderne],

για αναβάθμιση του ελληνικού μας εγωισμου, ;-) πλάκα κάνω, απλώς οι άνθρωποι μας έχουν... "σώσει" καταπληκτικά κομμάτια επιβάλλεται η Γλυπτοθήκη [Glyptothek], και η Κρατική Συλλογή Αρχαιοτήτων [Staatliche Antikensammlung.
[Πρώτη φορά το κάνω και ας με συγχωρήσει ο Αλέξης αλλά αν πας στο μπλογκ μου, υπάρχει ένα slideshow από τό ταξίδι μου όπου υπάρχουν και εκθέματα από τα δύο τελευταία μουσεία].
Τόσο οι πινακοθήκες όσο και τα 2 τελευταία Μουσεία βρίσκονται σε απόσταση βολής μεταξύ τους, αλλά αμφιβάλλω αν θα σε φτάσουν δύο μέρες για όλα...

Τώρα αν σου αρέσουν αυτά τα φορτωμένα υπερβολικά τους παλάτια, διαθέτει κι από αυτά, προσωπικά τα βαριέμαι...

για ζωγραφική πολύ καλό είναι και η
Galerie im Lenbachhaus, όπου θα βρεις έργα ζωγράφων όπως Gerhard Richter, Anselm Kiefer, Andy Warhol, Dan Flavin, Richard Serra, Ellsworth Kelly, Jenny Holzer, James Turrell, Jeff Wall, Katharina Sieverding, Christian Boltanski, Michelangelo Pistoletto, Franz Gertsch και Arnulf Rainer...

Αν ομιλείς τη γερμανική καλές σχετικέ διευθύνσεις είναι η δύο παρακάτω
http://www.munichx.de/service/museen.php

http://www.muenchen.de/Stadtleben/Kultur_Unterhaltung/Museen_Ausstellungen/88372/index.html

Η δεύτερη είναι από το επίσημο πόρταλ της πόλης και διαθέτει υπάρχει σε διάφορες γλώσσες...

Αν σου αρέσει η τεχνολογία τότε το περίφημο Γερμανικό Μουσείο [das Deutsche Museum] είναι... must! Αν και σε αρκετά εκθέματα δεν λειτουργούσαν τα κουμπιά όπως όφειλαν...

υπάρχουν και πολλά μικρά, όπως το Μουσείο παιχνιδιών, των ορειβατών, το παλαιοντολογικό, των... γιογιο [κοινώς καθηκάκια!!!]

Α! Διαθέτουν και ένα αιγυπτιακό!

Τι άλλο;

Μην παραλείψεις τουλάχιστον μια βόλτα στον υπέροχο Αγγλικό τους Κήπο...

Αχ, τώρα τι να σου πρωτοπώ...

αν θες πιο εξειδικευμένες πληροφορίες ή σκεφτείς κάτι άλλο στέιλε μαίηλ στο stardustia@gmail.com
και ευχαρίστως να σε πληροφορήσω...


Βλέπεις... το Μόναχο ήταν και είναι η αγαπημένη μου πόλη...

Ουφ,
αυτά

ευχαριστώ τον Αλέξη για την φιλοξενία

Christophorus είπε...

Stardustia, υπερ-υπερ-ευχαριστώ!!!

Maria Iribarne είπε...

Να 'ξερες πόσο μου 'χει λείψει αυτή η αίσθηση να αφεθώ μπροστά σ' ένα έργο... Διάβασα το κείμενό σου και ζήλεψα! Δυστυχώς και για να αφεθείς πρέπει να έχεις τον απαιτούμενο χρόνο. Πήγα πρόσφατα σε δυο εκθέσεις με οργανωμένη ξενάγηση από ιστορικούς τέχνης. Πολύ καλές και οι δύο και πολύ διαφωτιστικές γι' άσχετες σαν και μένα, όμως να αφεθώ, δεν πρόλαβα.

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Τελικά όλα είναι ζήτημα χρόνου. Εκεί καταλήγω και δυστυχώς, ή ευτυχώς, αν δεν αφιερώσουμε τον απαιτούμενο χρόνο το αποτέλσμα δεν είναι ικανοποιητικό. Τα έργα τέχνης σ΄αυτόν τον τομέα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα απαιτητικά. Αλλά σχεδόν πάντα αξίζει ο κόπος.

Καλό βράδυ.

Roadartist είπε...

μου αρεσε πραγματικά αυτό που διάβασα. Ως άνθρωπος μου αρεσει πολυ η επικοινωνία, προτιμώ πάντα να είμαι με καλή παρέα κάπου. Αλλά ειδικά στα μουσεία, θελω να εχω την ηρεμια μου..ως προς το να δω το εργο και να φτασω .. εκει που θελω :) Δεν ξερω αν καταλαβαινεις τι εννοω..

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

@roadartist
Καλώς ήρθες! Χάρηκα που σου άρεσαν αυτά που διάβασες.

Τελικά ναι χρειάζεται χρόνος και συγκέντρωση για να αγγίξει και να αγγιχτεί κανείς από ένα έργο τέχνης. Και τώρα που το σκέφτομαι αυτό ισχύει και για άλλα πράγματα.

Καλά Χριστούγεννα εύχομαι.

Ανώνυμος είπε...

Γειάσας....πάρα πολύ ωραίο το κείμενό σας...είχατε αυτήν την σπάνια τύχη να δείτε τα έργα αυτών των εξαιρετικών ζωγράφων (των Ιμπρεσιωνιστών όπως αυτοαποκαλούνταν;;;)...!!!καταπληκτικό!!!δεν ξέρετε πόσο τυχερός είστε που τα είδατε από κοντά...ζηλέεεεεεευωωωωωωωω!κι εγώ πρωσοπικά αν και δεν ξέρω και πολλά από τέχνη τους θαυμάζω πάρα πολύ...ναί,μου αρέσουν όλοι τους πάρα πολύ...και μου αρέσουν τόσο πολύ γιατί είναι...γήινοι..αληθινοί...ρεαλιστές...;;;ίσως ;;επειδή ζωγράφιζαν την αληθινή ζωή,τη πραγματικότητα αποτύπωναν την αληθινή ζωή στον καμβά..από τους λίγους που μου αρέσουν τόσο πολύ...αν και βέβαια τους είχαν κατακρίνει αρκετά νομίζω για το έργο τους και για τον τρόπο με τον οποίο ζωγράφιζαν...όμως αυτοί πιστέυω πως 'εγκαινίασαν'μια νέα εποχή στην τέχνη...μιά εποχή θαυμαστή και πολύ ιδιαίτερη και ξεχωριστή..όπως ήταν και οι ίδιοι και ο τρόπος με τον οποίο έβλεπαν τον κόσμο και τα πράγματα γύρω τους.Εξαίσιοι...Με αγάπη,Αθανασία.

Ανώνυμος είπε...

Υσ-σας έυχομαι για τη νέα χρονιά τα καλύτερα...υγεία,αγάπη,ευτυχία δημιουργικότητα και όλα τα καλά του κόσμου.Αθανασία.

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Γεια σου Αθανασία. Σ΄ευχαριστώ για καλά σου λόγια. Πράγματι μεγάλη τύχη είναι να μπορέσει να δει κανείς από κοντά τα έργα σπουδαίων ζωγράφων.

Βέβαια το δύσκολο δεν είναι απλώς να πάει κάποιος σε ένα μεγάλο μουσείο της Ευρώπης και να περάσει το βλέμμα του από όλα τα έργα στη σειρά. Σημασία έχει να μπορέσει να ενωθεί με το έργο, να αφεθεί σ΄αυτό.

Φυσικά δεν υπάρχει χρόνος να το κάνει κανείς αυτό με όλα τα έργα. Εκεί αρχίζουν τα δύσκολα, όπως οι "επιλογές" και οι "απώλειες".

Αλλά κάπως έτσι δεν είναι και με τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους?

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα και πάλι κύριε Χαρισιάδη.....έχετε δίκιο...έτσι είναι και με τις ανθρώπινες σχέσεις...κάτι χάνουμε και κερδίζουμε κάτι άλλο...δεν γίνεται βλέπετε να τα έχουμε όλα σε αυτή τη ζωή...πάντα κάτι θα μας λείπει και θα το αναζητάμε...και απεγνωσμένα κάποτε...όμως πιστέυω ότι εκεί (στον τομέα 'ανθρώπινες σχέσεις'΄)....το...'τίμημα'είναι ίσως πολύ βαρύτερο γιατί είναι τίμημα ψυχής...χάνουμε ψυχική ενέργια και ίσως ένα κομμάτι από τον ψυχικό μας κόσμο;; που δύσκολα το αντικαταστούμε και πάλι..πολύ δύσκολα...και ότι έχει σχέση με τη ψυχή πονάει πάντα περισσότερο...έχω άδικο;;...Με αγάπη,Αθανασία.

Αλέξης Χαρισιάδης είπε...

Καθόλου άδικο. Όλες οι απώλειες είναι επώδυνες ιδιαίτερα αυτές που αφορούν άλλους ανθρώπους. Και οι περισσότερες είναι αναπόφευκτες. Η πρόκληση μας είναι να μπορέσουμε να συμφιλιωθούμε κάπως, ακόμα και με αυτές.

Contrapunctus

  Λίγες μέρες πριν εκδόθηκε η ποιητική μου συλλογή Contrapunctus από τις εκδόσεις Πληθώρα. Ήταν ένα πείραμα αντίστιξις. Ξεκίνησε με το ερώτη...