Ταξίδι με τον Δον Κιχώτη

Κράτησα από το βιβλίο αυτό:

"... την αξία που εγώ αποδίδω στην ποιότητα της βραδύτητας. Όλα τα καλά πράγματα χρειάζονται χρόνο, το ίδιο κι όλα τα σπουδαία πράγματα."

"Πολύ λίγο σέβομαι τον άνθρωπο εκείνο που, αντιμετωπίζοντας τη στοιχειακή φύση, δεν έχει τίποτ΄ άλλο να εκφράσει παρά έναν παιάνα θαυμασμού κι ούτε που νιώθει καθόλου την απαθή εχθρότητα της."

"... δεν βλέπω γιατί, ιδιαίτερα σε μια τόσο σοβαρή περίσταση όπως ενα ταξίδι, θα πρέπει κανείς να πέφτει κάτω από το επίπεδο των πνευματικών του συνηθειών και να αναζητά κάτι ανόητο και βαρετό."

"Ο Δον Κιχώτης είναι βέβαια ένα ψώνιο, τούτο φαίνεται καθαρά από το πάθος του για την ιπποσύνη. Όμως η παλιομοδίτικη λόξα του είναι επίσης η πηγή μιας τόσο αληθινής ευγένειας, μιας τέτοιας καθαρότητας ζωής, μιας τόσο αριστοκρατικής συμπεριφοράς, τόσο αγέρωχων φυσικών και πνευματικών χαρακτηριστικών που επιβάλλουν τον σεβασμό, ώστε το γέλιο που μας προξενεί η γκροτέσκα και πένθιμη φιγούρα του αναμειγνύεται πάντοτε με έναν έκθαμβο σεβασμό. Δεν υπάρχει κανείς που να μην γνωρίσει και να μην νιώσει έλξη γι αυτόν τον άνθρωπο της υψηλής πνευματικότητας και του πάθους, τρελό βέβαια μόνο από μια σκοπιά μα σε όλα τα άλλα του χαρακτηριστικά άψογο ιππότη. Είναι το αγνό πνεύμα, μεταμφιεσμένο σε φαντασία, που τον στηρίζει και τον εξευγενίζει, που διατηρεί την ηθική του αξιοπρέπεια ανέγγιχτη από κάθε ταπείνωση."

"Η ανθρώπινη γνώση, η έρευνα της ανθρώπινης ζωής, έχει έναν ωριμότερο χαρακτήρα από εκείνον των στοχασμών σχετικά με τους Γαλαξίες - κι αυτό το λέω διατηρώντας τον βαθύτερο σεβασμό. Ο Γκαίτε αποφαίνεται: <Το άτομο είναι ελεύθερο να ασχολείται με οτιδήποτε το προσελκύει και το ευχαριστεί, με οτιδήποτε του φαίνεται να αξίζει τον κόπο. Όμως η αληθινή μελέτη της ανθρωπότητας είναι ο άνθρωπος>!"

"Ταξιδεύοντας στη θάλασσα παραδινόμαστε στο αστάθμητο στοιχείο, υποκείμεθα στα λάθη του τυχαίου - και μας αρέσει αυτό. Γιατί όμως; Μήπως επειδή, για να το πούμε ξεκάθαρα, μπορούμε μ΄ αυτόν τον τρόπο να ορθώσουμε τη δυσφορία μας απέναντι στον μηχανικό πολιτισμό, τη λαχτάρα μας να τον απορρίψουμε και να τον αρνηθούμε ως κάτι θανάσιμο για την ψυχή και το χώμα μας; Μήπως επειδή μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να αναζητούμε και να επιβεβαιώνουμε μια μορφή ύπαρξης η οποία θα βρισκόταν πιο κοντά στο πρωτόγονο, στο στοιχειακό, στο αβέβαιο, στο ριψοκίνδυνο, στο αυτοσχέδιο όπως σε μια περίοδο πολέμου; Μήπως όμως εδώ εκφράζω τον έρωτα, που πάντοτε θεριεύει, του παραλόγου..."

"Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η σχετικότητα της ελευθερίας: το γεγονός ότι χρειάζεται να υπόκειται σε όρους και να ελέγχεται, όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει πνευματική αξία και να εκφράσει μιαν ανώτερη μορφή ζωής."

"Το θεωρώ ως κανόνα πως τα πιο μεγάλα έργα ήταν εκείνα που είχαν τον λιγότερο φιλόδοξο στόχο. Η φιλοδοξία δεν επιτρέπεται να υπάρχει εξ αρχής. Δεν πρέπει να έρχεται πρν από το έργο αλλά να μεγαλώνει μαζί με το έργο, το οποίο θα γίνεται μεγαλύτερο απ΄ όσο είχε ονειρευτεί ο χαρούμενα ξαφνιασμένος καλλιτέχνης. Η φιλοδοξία πρέπει να συνδέεται με το έργο και όχι με το εγώ του καλλιτέχνη."

Thomas Mann
Ταξίδι με τον Δον Κιχώτη
Μετάφραση Γερ. Λυκιαρδόπουλος - Στεφ. Ροζανη
Εκδόσεις: Έρασμος