Σάββατο, Νοεμβρίου 29, 2025

Υπαρξιακή-Ποιητική - Συχνές Ερωτήσεις - FAQ




📘 Υπαρξιακή-Ποιητική

(του Αλέξη Χαρισιάδη)


Τι είναι η Υπαρξιακή-Ποιητική;

Η Υπαρξιακή-Ποιητική είναι ένα πνευματικό δημιούργημα του Αλέξη Χαρισιάδη, μια προσωπική, ζωντανή προσέγγιση που γεννήθηκε από τη συνάντηση της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας με το Ποιητικό στοιχείο της Τέχνης.
Δεν περιορίζεται στην ποίηση· αναφέρεται στο Ποιητικό, σε ό,τι γεννά νόημα, βάθος, ζωντάνια και δίνει ουσία στην ύπαρξη. 

Πρόκειται για τον συνδυασμό της μέριμνας για τα υπαρξιακά δεδομένα που εξ ορισμού αφορούν όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις και την Ποιητική ως τρόπο απόκρισης σε αυτά. 


Γιατί λέγεται «Ποιητική»;

Η ονομασία προέρχεται από το ποιείν, την πράξη του να φέρνει κανείς κάτι νέο στον κόσμο.
Σύμφωνα με τον Χάιντεγγερ, στο έργο «Η προέλευση του έργου τέχνης»,
κάθε γνήσια τέχνη είναι Ποίηση, δηλαδή άνοιγμα και αποκάλυψη του κόσμου.

Στην Υπαρξιακή-Ποιητική, ο όρος «Ποιητική» αναφέρεται στη στιγμή όπου κάτι άρρητο παίρνει μορφή· όπου η ύπαρξη φωτίζεται μέσα από εμπειρίες που δημιουργούν νόημα.
Αυτό μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε μορφή τέχνης, όχι μόνο στο γραπτό ποίημα.


Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη «ποίηση» και την «Ποίηση»;

Ποίηση (με μικρό): το λογοτεχνικό είδος, στίχοι, ποιητικός λόγος, γραπτά ποιήματα.
Ποίηση (με κεφαλαίο): η Ποιητική ποιότητα της ύπαρξης,  η δημιουργική κίνηση με την οποία το άρρητο παίρνει μορφή, μια στιγμή αλήθειας που μπορεί να αναδυθεί από μια εικόνα, μια σιωπή, ένα βλέμμα ή μια χειρονομία. Η λογοτεχνική ποίηση είναι μία από τις εκφράσεις αυτού του πεδίου, αλλά δεν το περιορίζει.


Τι εννοείται με τον όρο «Ποιητικό στοιχείο»;

Το Ποιητικό στοιχείο είναι η δυνατότητα της ανθρώπινης ύπαρξης να αποκαλύπτει και να μορφοποιεί αυτό που προηγουμένως ήταν άρρητο. Μπορεί να εκδηλωθεί μέσα από λέξεις, εικόνες, κινήσεις, μνήμες ή σιωπές. Δεν αποτελεί εργαλείο· είναι ποιότητα παρουσίας.


Πώς σχετίζεται με την ψυχοθεραπεία;

Ο Αλέξης Χαρισιάδης, ως συνιδρυτής και συνδιευθυντής του "γίγνεσθαι" της Ελληνικής Εταιρείας Υπαρξιακής Ψυχολογίας, διδάσκει για πάνω από 20 χρόνια θέματα που σχετίζονται με την άσκηση της ψυχοθερπαείας και ιδιαίτερα την υπαρξιακή προσέγγιση. Η Υπαρξιακή-Ποιητική Ψυχοθεραπεία είναι η δική του αντίληψη για το πώς η διαδικασία της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας μπορεί να εμπνευστεί και να ωφεληθεί ουσιαστικά από το Ποιητικό στοιχείο. 

Η Υπαρξιακή-Ποιητική αναγνωρίζει ότι οι βαθύτερες υπαρξιακές προκλήσεις του ανθρώπου δεν απαντιούνται πλήρως μέσα από τεχνικές ή μεθόδους.Απαιτούν μια δημιουργική, ποιητική ανταπόκριση που να φωτίζει την εμπειρία και να επιτρέπει τη μορφοποίησή της.

Δεν προσφέρει οριστικές λύσεις· ανοίγει δρόμους, παράγει χώρο. Δεν λειτουργεί ως μέθοδος, αλλά ως τρόπος ύπαρξης που μπορεί να εμπνέει βαθιά τη θεραπευτική σχέση και το ανθρώπινο βίωμα.


Εστιάζει μόνο στην ποίηση;

Όχι. Το Ποιητικό εκδηλώνεται σε κάθε μορφή τέχνης, μουσική, εικαστικά, λογοτεχνία, κινηματογράφο, αλλά και μέσα στις ανθρώπινες συναντήσεις και την καθημερινή εμπειρία.
Η τέχνη χρησιμοποιείται ως αφορμή ανοίγματος, όχι ως αντικείμενο ανάλυσης.


Χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει τέχνη;

Όχι. Δεν απαιτούνται γνώσεις ή καλλιτεχνικές δεξιότητες.
Το Ποιητικό είναι προσιτό σε κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να σταθεί με παρουσία και ευαισθησία απέναντι στην εμπειρία του.


Τι συμβαίνει σε μια Υπαρξιακή-Ποιητική ομάδα;

Μια Υπαρξιακή-Ποιητική ομάδα δεν είναι θεραπευτική ομάδα.
Είναι τόπος συνάντησης, δημιουργικότητας και ανακάλυψης, όπου η τέχνη λειτουργεί ως αφορμή για βίωμα, διάλογο και άνοιγμα.

Έχει πειραματικό χαρακτήρα: δεν υπάρχει αυστηρά προκαθορισμένη δομή.

Η μορφή και η πορεία της αναδύονται σταδιακά από τη ζωντανή παρουσία και τη συμβολή όλων των συμμετεχόντων.

Έτσι, η ομάδα γίνεται συλλογικό δημιούργημα, με τις στοχεύσεις και τη δυναμική της να προκύπτουν οργανικά μέσα από την κοινή εμπειρία. Ο συντονιστής ασφαλώς παίζει τον ρόλο αυτού που παρέχει τον '"χώρο" έτσι ώστε να υπάρχουν όλες εκείνες οι προυποθέσεις που συμβάλλουν σε πραγματικές και ουσιαστικές συναντήσεις ψυχών. 


Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν σε μια Ομάδα Υπαρξιακής-Ποιητικής;

Μπορούν να συμμετέχουν άνθρωποι που αναζητούν προσωπικές απαντήσεις στα υπαρξιακά τους ζητήματα και αναγνωρίζουν τη μοναδική σημασία της Τέχνης σε αυτή την αναζήτηση.
Άτομα που επιθυμούν έναν χώρο συνάντησης, βάθους και δημιουργικότητας·
που εκτιμούν ότι η Τέχνη, όταν είναι αληθινή, μπορεί να φωτίσει πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης που δεν προσεγγίζονται εύκολα με άλλους τρόπους.

Η ομάδα είναι ανοιχτή σε όσους θέλουν να σταθούν με παρουσία και ευαισθησία απέναντι στην εμπειρία τους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο, το επάγγελμα ή τον βαθμό εξοικείωσης με την Τέχνη.


Πώς μπορώ να δηλώσω συμμετοχή σε μια ομάδα Υπαρξιακής-Ποιητικής;

Μπορείτε να δηλώσετε τη διαθεστιμότητα σας στο παρακάτω σύνδεσμο: Δήλωση Ενδιαφέροντος, επίσης μπορείτε να γράψετε στο harisiadis@gmail.com, ή να καλέσετε στο 6977407505. 

Πόσο συχνά συναντιέται μια Υπαρξιακή-Ποιητική ομάδα;

Συνήθως μία φορά την εβδομάδα για κάποιες ομάδες ή ανά δύο εβδομάδες για άλλες, ανάλογα με την προτίμηση και τις ανάγκες της κάθε ομα΄δας, με ρυθμό που επιτρέπει στην εμπειρία να ωριμάζει και να αφομοιώνεται.


Υπάρχει χώρος για προσωπική έκφραση;

Ναι. Η έκφραση δεν απαιτείται, αλλά είναι πάντα ευπρόσδεκτη.
Μπορεί να εκδηλωθεί με λόγια, εικόνες, κινήσεις, μνήμες ή σιωπές, με οποιονδήποτε τρόπο ανταποκρίνεται αυθεντικά στην εμπειρία κάθε ανθρώπου.


Είναι κατάλληλη για άτομα που δεν εκφράζονται εύκολα;

Ναι. Η Υπαρξιακή-Ποιητική επιτρέπει στη φωνή να αναδυθεί με τον δικό της ρυθμό, χωρίς πίεση ή απαίτηση εξωστρέφειας. Η παρουσία προηγείται της έκφρασης.


Τι μπορεί να προσφέρει μια Υπαρξιακή-Ποιητική ομάδα;

Μπορεί να προσφέρει βάθος στην εμπειρία, αυξημένη ευαισθησία,
ενσυναίσθηση και μια πιο ποιητική στάση απέναντι στην καθημερινότητα.
Πολλοί συμμετέχοντες βιώνουν πιο ζωντανή σύνδεση με τον εαυτό, τους άλλους και τον κόσμο.


Τι σημαίνει «ποιητική στάση απέναντι στη ζωή»;

Είναι στάση προσοχής και ευαισθησίας, η ικανότητα να αντιμετωπίζει κανείς τη ζωή όχι ως δεδομένη αλλά ως χώρο αποκάλυψης. Ως συμμετοχή σε ένα ιερό μυστήριο, που θα μας έλεγε και Γκαμπριελ Μαρσελ.
Προϋποθέτει ακρόαση, παρατήρηση, υπομονή και διάθεση να δοθεί χώρος στο νόημα να εμφανιστεί.
Δεν είναι θεωρητική στάση· είναι τρόπος να είναι κανείς πιο ζωντανός.


Πώς επιλέγονται τα ποιητικά υλικά της ομάδας;

Τα υλικά, ποίημα, εικόνα, μουσική φράση, σκηνή από ταινία, μπορεί να προέρχονται είτε από τον συντονιστή είτε από τα μέλη.
Επιλέγονται για τον τρόπο με τον οποίο ανοίγουν εμπειρία και όχι για προκαθορισμένη ερμηνεία.



 



Γράψε αν μπορείς στο τελευταίο σου όστρακο

τη μέρα τ’ όνομα τον τόπο

και ρίξε το στη θάλασσα για να βουλιάξει.”


Από το ποίημα Α’ Σαντορίνη, του Γιώργου Σεφέρη

Ο ποιητής αφήνει το όστρακο να γίνει η λεπτή μεμβράνη της ύπαρξης: εκεί όπου γράφουμε χρόνο, όνομα, τόπο, τη μικρή ομολογία μας,  ότι υπήρξαμε. Μια γραφή που δεν ειναι αυτοβιογραφία, αλλά μια μορφή κατάφασης, εκεί όπου ο άνθρωπος στέκεται και λέει, ναι υπήρξα. 

Κι όμως, η ουσία βρίσκεται αλλού: στο πέταγμα του οστράκου στη θάλασσα. Το ίχνος πρέπει να αφεθεί, να βουλιάξει, να πάψει να μας κρατά. Μια θαρραλέα κίνηση αποδέσμευσης. Με αγάπη για την ιστορία μας, επιτρέποντας την όμως να φύγει, να ανοίξει χώρος για το επόμενο κύμα της ζωής. Έτσι η ποίηση γίνεται άσκηση ελευθερίας. 


Παρασκευή, Νοεμβρίου 28, 2025

 


Ομάδα Υπαρξιακής-Ποιητικής

Εκεί όπου η ζωή συναντά την Τέχνη και τον στοχασμό
Τι συμβαίνει όταν αφήνουμε ένα ποίημα, μια ταινία, ένα τραγούδι, ένα έργο τέχνης να μας αγγίξουν πραγματικά;
Όταν δεν «καταναλώνουμε» τέχνη, αλλά την αφήνουμε να μας ανοίξει έναν άλλο τρόπο να βλέπουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο;
Η ομάδα αυτή γεννιέται για όσους επιθυμούν να στραφούν προς την Τέχνη και τα υπαρξιακά ζητήματα όχι ως θεατές, αλλά ως συμμέτοχοι σε μια ζωντανή διαδικασία μετασχηματισμού.
Και μια σημαντική διευκρίνιση:
Όταν μιλώ για Υπαρξιακή-Ποιητική, δεν αναφέρομαι μόνο στην ποίηση ως λογοτεχνικό είδος. Μιλώ για το Ποιητικό στοιχείο σε κάθε μορφή αληθινής Τέχνης—εκείνο που, όπως έλεγε ο Χάιντεγκερ, «κάνει κάθε γνήσιο έργο τέχνης Ποίηση».
Το Ποιητικό είναι ο τρόπος με τον οποίο η Τέχνη αποκαλύπτει τον κόσμο και μας φανερώνει εμάς τους ίδιους.

Τι είναι αυτή η ομάδα;
Όχι σεμινάριο.
Όχι κλασική θεραπεία.
Είναι ένας βιωματικός-καλλιτεχνικός χώρος όπου η ποίηση, η λογοτεχνία, η μουσική, ο κινηματογράφος, η φιλοσοφία και οι εικαστικές τέχνες γίνονται αφορμές για στοχασμό και προσωπικό μοίρασμα.
Πώς λειτουργεί;
• Φέρνω επιλεγμένα έργα που ανοίγουν υπαρξιακούς διαλόγους
• Εσείς φέρνετε τα δικά σας ερεθίσματα—όσα σας συγκινούν, σας ταράζουν, σας καλούν
• Μοιραζόμαστε, ακούμε, σιωπούμε, δημιουργούμε
Με τον καιρό, η ομάδα μπορεί να βγει στην πόλη: σε μουσεία, εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις—αφήνοντας το βίωμα να διευρυνθεί και να ενσαρκωθεί.

Για ποιους απευθύνεται;
Για όσους αναζητούν:
• έναν χώρο αληθινής συνάντησης με τον εαυτό τους μέσα από την Τέχνη
• μια κοινότητα που τιμά τη σιωπή όσο και τον λόγο
• μια πορεία που ζητά παρουσία, όχι απλή παρακολούθηση

Και τώρα τα πρακτικά:
Δύο επιλογές συμμετοχής
• Διά ζώσης (Αθήνα): Σπύρου Μερκούρη 32, Παγκράτι (κοντά στο μετρό Ευαγγελισμός)
• Online (Zoom): ξεχωριστή ομάδα με την ίδια συνοχή και ένταση
Συχνότητα & Διάρκεια
2 φορές τον μήνα, 120 λεπτά
Ημέρα και ώρα ορίζονται από κοινού μετά τη συγκέντρωση των δηλώσεων ενδιαφέροντος
Νέα μέλη μπορούν να προστεθούν στην πορεία με προσοχή, ώστε να διατηρείται η συνοχή της ομάδας.
Κόστος: 50 ευρώ τη φορά
Περιορισμένες θέσεις
Προηγείται συνάντηση γνωριμίας (διά ζώσης ή μέσω Zoom) ώστε να δούμε αν αυτός ο χώρος ταιριάζει στις αναζητήσεις σας.

Συμμετοχή & Επικοινωνία
Κάντε το πρώτο βήμα:
Συμπληρώστε τη φόρμα ενδιαφέροντος 
Ή επικοινωνήστε απευθείας:
harisiadis@gmail.com
+30 6977 407 505

Ο συντονιστής
Αλέξης Χαρισιάδης είναι Διδάκτωρ Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Συνιδρυτής και Συνδιευθυντής του «Γίγνεσθαι»: Ελληνικής Εταιρείας Υπαρξιακής Ψυχολογίας | Συγγραφέας των Σημειώσεων ενός Υπαρξιστή και τριών ποιητικών συλλογών.

Σάββατο, Ιουλίου 29, 2023

Contrapunctus

 
Λίγες μέρες πριν εκδόθηκε η ποιητική μου συλλογή Contrapunctus από τις εκδόσεις Πληθώρα. Ήταν ένα πείραμα αντίστιξις. Ξεκίνησε με το ερώτημα: τι είδους ποίηση μπορεί να γεννήσει η έκθεση σε ένα μουσικό έργο; Το Contrapunctus είναι μια προσωρινή απάντηση. Και φυσικά το έργο αυτό που ακούμε εδώ ήταν ένα από τα πολλά που έδωσαν αφορμή για την απόπειρα δημιουργίας κάποιων ποιημάτων. Το έργο είναι ημιτελές. Στην εδώ απόδοση το Trifonov το συμπληρώνει με δική δημιουργική προσπάθεια. Αν και το αποτέλεσμα είναι άρτιο, θα προτιμώ ξεκάθαρα την ημιτελή εκδοχή του, παιγμένη από τον Glenn Gould. Την παραθέτω παρακάτω. 




Τετάρτη, Αυγούστου 31, 2022

Είναι ύπνος η άνοιξη;

Λοιπόν γιατί, ὅταν μέ χρυσή μανία

ἡ ἄνοιξη ἐξαφανίζει τ' ἀπομεινάρια τοῦ χειμώνα, γιατί θά πρέπει νά ὀνειρεύεται ὁ νοῦς ἐπιστροφή ἤ θάνατο; Εἶναι ὕπνος ἡ ἄνοιξη;

Αὐτό τό θάλπος εἶναι γιά ἐραστές πού ἐκπληρώνουν τελικά τόν ἔρωτά τους, αὐτή ἡ ἀρχή κι ὄχι ἐπανάληψη, αὐτό τό ἀδιάκοπο βουητό τῆς νέας μέλισσας.


Απόσπασμα απο το ποίημα «Σημειώσεις για έναν υπέρτατο μύθο» του Wallace Stevens, σε μετάφραση του Στάθη Καββαδά. Εκδοσεις Βιβλιοπωλειον της «Εστίας». Πίνακας: Alexej von Jawlensky 

Τετάρτη, Αυγούστου 24, 2022

16η Μαΐου 1973

Ένα από αυτά τα πολλά ραντεβού

που δεν μου λένε πια τίποτα.

Πού πήγα εκείνη τη μέρα,
τι έκανα - δεν ξέρω.

Αν κάποιος διέπραξε ένα έγκλημα — δεν θα είχα άλλοθι.
Ο ήλιος έλαμψε και έδυσε αλλά δεν το πρόσεξα.

Δεν έχω σημειώσει κάτι στο ημερολόγιο
για την περιστροφή της Γης.

Θα ήταν πιο εύκολο να σκεφτώ ότι είχα πεθάνει για λίγο
παρά να πω πως δεν θυμόμουν τίποτα,
αν και δεν έπαψα να ζω.

Σίγουρα, δεν ήμουν πνεύμα, ανέπνεα, έφαγα,
ακούγονταν τα βήματά μου
και πρέπει να υπάρχουν ίχ
νη από τα δάχτυλά μου
σε κάποια χερούλια πόρτας.

Οι αντανακλάσεις μου καθρεφτίστηκαν.
Φόρεσα κάτι που είχε χρώμα.
Ένας ή δύο άνθρωποι θα πρέπει να με είδαν

Ίσως εκείνη την ημέρα
Βρήκα κάτι που είχα χάσει νωρίτερα.
Ή έχασα κάτι που βρήκα αργότερα.

Ήμουν γεμάτος συναισθήματα και εντυπώσεις.
Τώρα είναι όλα
σαν κουκκίδες σε αγκύλες.

Πού ήμουν τυλιγμένος,
πού κρύφτηκα -
είναι μάλλον ένα έξυπνο κόλπο
να εξαφανιστεί κανείς από παντού.

Ταρακουνώ τη μνήμη -
θα αρχίσει άραγε να θροΐζει
κάτι που κοιμάται εδώ και χρόνια στα κλαδιά της

Οχι.
Προφανώς απαιτώ πάρα πολλά —
όχι λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Ποιηση: Wisława Szymborska
Μετάφραση στα Αγγλικά: Adam Czerniawski
Μετάφραση - απόδοση: Αλέξης Χαρισιάδης
Πίνακας: Edward Hoppe

Δευτέρα, Αυγούστου 15, 2022

Ας γίνει αυτή η επανάσταση

Ἀργὰ ἢ γρήγορα πρέπει νὰ συμβεῖ μιὰ ἐπανάσταση στη σκέψη, μιὰ ἐπανάσταση ἐλευθερωτικὴ ἀπὸ τὴν δύναμη τοῦ ἀντικειμενικοῦ κόσμου, ἀπὸ τὴν ὕπνωση αὐτῶν ποὺ ὀνομάζουμε ἀντικειμενικὲς πραγματικότητες. Τότε ἡ ἑρμηνεία τῆς ἀποκάλυψης θὰ μεταφερθεῖ στὴν ὑπαρξιακὴ ὑποκειμενικότητα. Τότε ἐπίσης ἡ Ἀλήθεια θὰ νοηθεῖ, ὄχι ὡς προκαθορισμὸς (γενικὸ λογικὸ κῦρος), ἀλλὰ ὡσὰν ὑπαρξιακὴ ἐλευθερία.

Νικολάι Μπερντιαεφ
Αλήθεια και Αποκάλυψη, σελ. 139
Μετάφραση Χρηστος Μαλεβίτσης
Εκδόσεις Αρμός

Υπαρξιακή-Ποιητική - Συχνές Ερωτήσεις - FAQ

📘 Υπαρξιακή-Ποιητική (του Αλέξη Χαρισιάδη) Τι είναι η Υπαρξιακή-Ποιητική; Η Υπαρξιακή-Ποιητική είναι ένα πνευματικό δημιούργημα του Α...