Contrapunctus

 

Λίγες μέρες πριν εκδόθηκε η ποιητική μου συλλογή Contrapunctus από τις εκδόσεις Πληθώρα. Ήταν ένα πείραμα αντίστιξις. Ξεκίνησε με το ερώτημα: τι είδους ποίηση μπορεί να γεννήσει η έκθεση σε ένα μουσικό έργο; Το Contrapunctus είναι μια προσωρινή απάντηση. Και φυσικά το έργο αυτό που ακούμε εδώ ήταν ένα από τα πολλά που έδωσαν αφορμή για την απόπειρα δημιουργίας κάποιων ποιημάτων. Το έργο είναι ημιτελές. Στην εδώ απόδοση το Trifonov το συμπληρώνει με δική δημιουργική προσπάθεια. Αν και το αποτέλεσμα είναι άρτιο, θα προτιμώ ξεκάθαρα την ημιτελή εκδοχή του, παιγμένη από τον Glenn Gould. Την παραθέτω παρακάτω. 

Glenn Gould - Contrapunctus XIV Die Kunst der Fuge

Είναι ύπνος η άνοιξη;

​Λοιπόν γιατί, ὅταν μέ χρυσή μανία

ἡ ἄνοιξη ἐξαφανίζει τ' ἀπομεινάρια τοῦ χειμώνα, γιατί θά πρέπει νά ὀνειρεύεται ὁ νοῦς ἐπιστροφή ἤ θάνατο; Εἶναι ὕπνος ἡ ἄνοιξη;

Αὐτό τό θάλπος εἶναι γιά ἐραστές πού ἐκπληρώνουν τελικά τόν ἔρωτά τους, αὐτή ἡ ἀρχή κι ὄχι ἐπανάληψη, αὐτό τό ἀδιάκοπο βουητό τῆς νέας μέλισσας.

Απόσπασμα απο το ποίημα «Σημειώσεις για έναν υπέρτατο μύθο» του Wallace Stevens, σε μετάφραση του Στάθη Καββαδά. Εκδοσεις Βιβλιοπωλειον της «Εστίας». Πίνακας: Alexej von Jawlensky 

16η Μαΐου 1973

Ένα από αυτά τα πολλά ραντεβού

που δεν μου λένε πια τίποτα.

Πού πήγα εκείνη τη μέρα,

τι έκανα - δεν ξέρω.

Αν κάποιος διέπραξε ένα έγκλημα — δεν θα είχα άλλοθι.

Ο ήλιος έλαμψε και έδυσε αλλά δεν το πρόσεξα.

Δεν έχω σημειώσει κάτι στο ημερολόγιο

για την περιστροφή της Γης.

Θα ήταν πιο εύκολο να σκεφτώ ότι είχα πεθάνει για λίγο

παρά να πω πως δεν θυμόμουν τίποτα,

αν και δεν έπαψα να ζω.

Σίγουρα, δεν ήμουν πνεύμα, ανέπνεα, έφαγα,

ακούγονταν τα βήματά μου

και πρέπει να υπάρχουν ίχ
νη από τα δάχτυλά μου

σε κάποια χερούλια πόρτας.

Οι αντανακλάσεις μου καθρεφτίστηκαν.

Φόρεσα κάτι που είχε χρώμα.

Ένας ή δύο άνθρωποι θα πρέπει να με είδαν

Ίσως εκείνη την ημέρα

Βρήκα κάτι που είχα χάσει νωρίτερα.

Ή έχασα κάτι που βρήκα αργότερα.

Ήμουν γεμάτος συναισθήματα και εντυπώσεις.

Τώρα είναι όλα

σαν κουκκίδες σε αγκύλες.

Πού ήμουν τυλιγμένος,

πού κρύφτηκα -

είναι μάλλον ένα έξυπνο κόλπο

να εξαφανιστεί κανείς από παντού.

Ταρακουνώ τη μνήμη -

θα αρχίσει άραγε να θροΐζει

κάτι που κοιμάται εδώ και χρόνια στα κλαδιά της

Οχι.

Προφανώς απαιτώ πάρα πολλά —

όχι λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Ποιηση: Wisława Szymborska

Μετάφραση στα Αγγλικά: Adam Czerniawski

Μετάφραση - απόδοση: Αλέξης Χαρισιάδης

Πίνακας: Edward Hoppe

Ας γίνει αυτή η επανάσταση

Ἀργὰ ἢ γρήγορα πρέπει νὰ συμβεῖ μιὰ ἐπανάσταση στη σκέψη, μιὰ ἐπανάσταση ἐλευθερωτικὴ ἀπὸ τὴν δύναμη τοῦ ἀντικειμενικοῦ κόσμου, ἀπὸ τὴν ὕπνωση αὐτῶν ποὺ ὀνομάζουμε ἀντικειμενικὲς πραγματικότητες. Τότε ἡ ἑρμηνεία τῆς ἀποκάλυψης θὰ μεταφερθεῖ στὴν ὑπαρξιακὴ ὑποκειμενικότητα. Τότε ἐπίσης ἡ Ἀλήθεια θὰ νοηθεῖ, ὄχι ὡς προκαθορισμὸς (γενικὸ λογικὸ κῦρος), ἀλλὰ ὡσὰν ὑπαρξιακὴ ἐλευθερία.

Νικολάι Μπερντιαεφ
Αλήθεια και Αποκάλυψη, σελ. 139
Μετάφραση Χρηστος Μαλεβίτσης
Εκδόσεις Αρμός

Ίχνη

Απαγγελία του ποιήματος Ίχνη από την ομώνυμη ποιητική μου συλλογή, Εκδόσεις Πληθώρα. Απαγγέλει η ηθοποιός Αριστέα Κοντραφούρη.

Η ζωή είναι ίδια κάθε μέρα

Η ζωή είναι ίδια κάθε μέρα.
Αυτό που φεύγει, Λυδία,
Απ' αυτό που είμαστε,
Κι απ' αυτό που δεν είμαστε
Εξίσου φεύγει.
Σαπίζει και πέφτει το φρούτο
Ακόμη κι αν δεν το 'κοψες ποτέ. 

Fernando Pessoa, Ποιήματα
Εκδόσεις Printa
Μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης
Πίνακας: William Coldstream

Ορισμός του Υπαρξισμού

Ο υπαρξισμός μπορεί να οριστεί με πολλούς τρόπους, ωστόσο ο σπουδαιότερος, είναι αυτός που περιγράφει τον υπαρξισμό ως φιλοσοφία, η οποία δεν δέχεται την εξαντικειμενισμενη γνώση. Η ύπαρξη δεν μπορεί να καταστεί αντικείμενο γνώσης. Εξαντικειμενισμός σημαίνει αποξένωση, απώλεια της ατομικότητας, απώλεια της ελευθερίας, υποδούλωση στο κοινό, και γνώση μέσω των εννοιών. 

Νικολάι Μπερντιαεφ
Αλήθεια και Αποκάλυψη
Μετάφραση Χρηστος Μαλεβίτσης
Εκδόσεις Αρμος